A.I.A.C.E.: documenti
vai alla home pagevai a: indice dei documenti codificaticonsulta la bibliografia di riferimentovai a: pagina di ricercaconsulta le risorse informatichenotizie sulle autrici
Documento precedente

1209 agosto 27, Pisa

Documento successivo

In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti amen. Nos Gottifredus vicecomes Dei gratia Pisanorum potestas pro nobis et pro comuni Pisano et pro civitate Pisana et pro omnibus Pisanis et omnibus hominibus Pisani districtus et qui Pisano nomine censentur, facimus vobis Ugoni Beroardo, canonico maioris ecclesie civitatis Massilie, et Ugoni Andree et Cerleoni, legatis domini Rainerii episcopi Massilie, et Rozelini et Ugonis de Bauzio, dominorum Massilie, et Ugonis Feri Massilie vicarii, et consulum et totius universitatis Massilie pro ipsis domino episcopo et omnibus dominis et consulibus Massilie et tota universitate Massilie et pro omnibus hominibus sue iurisdictionis, firmam et veram pacem. Et convenimus et promittimus pro nobis et pro comuni Pisano et pro civitate Pisana et omnibus Pisanis et Pisani districtus hominibus et qui Pisano nomine censentur vobis infrascriptis Ugoni Beroardo et Ugoni Andree et Cerleoni, legatis infrascriptorum domini Rainerii episcopi Massilie et infascriptorum dominorum et consulum et universitatis Massilie, pro ipsis domino episcopo et dominis et consulibus et universitate Massilie et populo Massilie et omnibus hominibus eius iurisdictionis, quod firmam (b) et veram pacem tenebimus cum civitate Massilie et cum omnibus hominibus Massilie civitatis et eius fortie et districtus et cum omnibus qui Massiliensi nomine censentur. Et salvabimus et defendemus eos omnes in personis et rebus, terra et mari et aqua, sanos et naufragos, eundo, stando et redeundo, in civitate Pisana et eius portu et fortia et districtu tam contra amicos quam contra inimicos et contra omnem personam et locum. Et quod in personis vel rebus non offendemus in aliqua parte vel loco nec offendi aliquo modo faciemus Massilienses vel aliquem eorum vel aliquem de districtu vel fortia Massilie civitatis vel aliquem qui Massil (iensi) nomine censentur(c), nec aliquem qui in ligno Massiliensi cum Massiliensibus navigabit, nisi sit de terra cum qua Pisana civitas publicam habeat guerram vel a civitate Pisana per suas litteras civitati Massilie denuntiatum fuerit quod guerram habeat; que denuntiatio fieri non debet nisi de ea terra cum qua in veritate Pisana civitas guerram habuerit, et tunc si eum offenderet pax propter hoc non rumpatur. Et si offensio facta fuerit de personis, infra quadraginta dies ex quo inde reclamatio (d) fuerit in Pisana civitate, convenientem inde vindictam faciemus. Si vero de rebus fuerit offensio facta alicui Massilie vel eius iurisdictionis aut fortie vel districtus, ab inquisitione ab eo facta vel ab aliqua persona pro eo, visis litteris comunis Massilie sigillo sigillatis, infra quadraginta dies continuos, ita quod probatum vel certum sit confessione vel duobus testibus ydoneis, cum integritate ablata, si invenientur, restitui faciemus; si non invenientur de bonis qui dampnum dedit emendari faciemus, hoc tamen intellecto sive presens sive absens sit qui dampnum dedit, dum t (ame) n solvendo sit plenarie, ut dictum est, ablata restitui vel emendari faciemus. Si vero solvendo non fuerit in totum sed pro parte, pro ea parte qua solvendo fuerit dampnum emendari faciemus; pro eo autem quod solvendo non fuerit, faciemus fieri de eo qui offensam fecerit iustitiam secundum rationem et bonum usum civitatis Pisane. Et quod si quis Massiliensium vel de Massiliensi districtu vel fortia de aliquo negotio quod ab hodie in antea fiet vel quod ante fractionem pacis inter Pisanam civitatem et Massiliensem factum fuerit, reclamationem fecerit de aliquo homine de civitate Pisana vel de eius districtu aut fortia seu de aliquo foretaneo qui in civitate Pisana tunc invenietur, secundum rationem et bonum usum civitatis Pisane iustitie plenitudinem ei fieri faciemus, exceptis quem(e) de dampnis datis et ablationibus et rapinis hinc inde factis usque ad diem compositionis huius pacis de quibus omnibus non teneamur rationem facere. Et quod recipiemus et salvabimus et defendemus omnes homines et res et navigia Massiliensium et hominum eius fortie et districtus et eos qui Massiliensi nomine censentur cum omnibus rebus quas habuerint sive secum reduxerint, qui et que ad Pisanam civitatem vel eius fortiam devenient et applicabunt et confugient et morari voluerint, ab omnibus hominibus et personis et nominatim a Ianuensibus et hominibus de districtu et riveria eorum et eos securos et tutos faciemus et adiuvabimus eos pro posse nostro et quandocumque egredi voluerint eos libere exire permictemus cum omnibus eorum rebus n [ec ante quam] voluerint ipsi Massilienses eos exire cogemus. Et quod navigare permictemus libere Pisanos cum Massiliensibus et eis nullo modo prohibebimus nec prohiberi faciemus cum Massiliensibus navigare vel ire quocumque modo volentibus. Et quod Ianuensium havere si cum [ Pisanis forte in aliquo navigio] inventum fuerit a Massiliensibus ipsi Pisani non facient suum nec suo nomine ipsum defendent. Et si forte aliquis Pisanus cum Ianuensibus donec guerra inter Massilienses et Ianuenses fuerit a Massiliensibus inventus fuerit in eorum navibus vel lignis eundo vel redeundo liceat Massiliensibus et Massiliensis fortie et districtus hominibus Pisanos et res eorum tamquam ianuenses offendere et capere et capta retinere et non reddere nec reddi facere et propterea hec pax et concordia non rumpatur. Et quod de havere Massiliensium quod Pisas per pelagus vel per riveriam adductum fuerit pro vendendo ibi vel inde extrahendo, nichil pro dirictura vel ripa vel lesda vel aliquo alio modo in introitu vel exitu ab aliquo Massiliense vel homine Massilie districtus vel fortie vel ab aliquo qui Massiliensi nomine censetur tolletur vel exigetur in Pisana civitate vel eius fortia aut districtu nisi id tantum quod minus exactum sive acceptum fuit ab hodie retro usque ad viginti annos. Et quod Pisani, in quacumque parte mundi extra Pisanam civitatem vel eius fortiam fuerint, adiuvabunt Massilienses cum armis bona fide sine fraude contra omnes homines nisi fuerint tales cum quibus Pisana civitas pacis confederationem habet, contra quos adiuvare non teneantur, sed interponent partes suas bona fide ad amicabilem compositionem faciendam. Predicta vero pax et conventio et infrascripta omnia debeant observari et firma teneri ab hodie ad annos viginti quinque proximos continuos. Que omnia sic observare et observari facere atque complere et compleri facere ad sancta Dei evangelia iuramus. Et insuper [iuramus quod non]recipiemus sequentes consules vel rectores seu dominatorem sive potestatem, nec esse permictemus qui non iurent omnia predicta et singula firma tenere facere et observare et quod illi non recipient alios sequentes nec illi alios qui pro tempore fuerint et sic iurent [et observent] pro tempore usque ad predictum terminum viginti quinque annorum. Insuper iuramus ad sancta Dei evangelia quod infra octo dies ex quo publica carta (f) notarii Massilie in qua contineatur nomina iuratorum Massilie sigillata sigillo episcopi et dominorum Massilie Pisis nobis delata fu [erit, faciemus iurare ad sancta Dei evan]gelia trecentos de melioribus civibus Pisanis qui nobis magis convenientes videbuntur coram notario publico Pisane civitatis, qui nomina iurantium scribet et vobis scripta transmittentur sigillata sigillo comunis Pisani, quod predictam [pacem et infrascripta omnia et singula que in] tenore infrascripte pacis continentur firma tenebunt facient et observabunt atque pro omnia complebunt.
Acta sunt hec omnia infrascripta Pisis, sub ecclesia sancti Petri in palude, presentibus Guelfo Hermanni Paganelli et Marzucco [Rainerii Gaetani ] [et ] [Lam]berto Bononis et Sigerio Berte et Pellario Ugonis Pellarii et Pellario Turchii et Bonacurso Gatti et Marzucco Teperti et Petro Modani et Accurso Caballi et Rainerio Marsucci et Marzucco Circonis et Bandino Marzucci et [Bandino Burgundii] [ et ] [Albitho]ne Caldere et Tholomeo et Opithone Gerardi Marzucci et Cortingo et Erio(g) et aliis nobilibus Pisanis et pluribus de populo Pisano et presentibus Bertraimo Rostano et Ugone de la Gola et Gioffredo Beroardo et Ugone Rifardo [et] Guilielmo [Ugonis] [et] [Inardo] et aliis pluribus Massiliensibus. Dominice vero incarnations anno millesimo ducentesimo decimo, indictione duodecima, sexto Kalendas septembris (h).
Ego Bonalbergus Ventrilii quondam filius domni Imperatoris romanorum iudex et notarius prefatis interfui et hanc cartam rogatu infrascripti domini Gottifredi Vicecomitis Pisanorum potestatis [scripsi complevi et dedi].
Ego Bandinus Martii iudex et notarius domini Imperatoris et Pisane civitatispublicus cancellarius prefatis interfui et hanc cartam a me et a suprascripto Bonalbergo iudice notario rogatam et ab eodem scriptam subscribendo firmavi.

tradizione:

Originale, Archives Municipales de Marseille, AA11 1210 agosto 27 [A]; copia autenticata coeva [B] e copia semplice coeva, ivi [C].

verso:

Su A di mano coeva: strumentum cum sigillo presenti contenentes te (x) tu (m) pacis factam inter homines Massilie et Pisanos numero VIII; di mani moderne: 1210, original du traité ed. Bourrilly IXbis p. 263, A rmo 2 cass 17 n. 114 sac L, paix facta entre les Marseillais et les Pisans, n. 168e altre annotazioni archivistiche non leggibili.
Sul verso di B di mano coeva: Pisarum, C, Istud instumentum continet pacem factam inter Gotifredum, vesconte et potestat de Pisa per lo comune de Pisa et dominum Hug (onem) Beroardi canonicum Mass (ilie) , Hug (onem) Andree et Cerleonem legatos domini Raynerii episcopi Mass (ilie) , Rozzolini et Hug () onis de Baucis et Hug (onis) Feri viguiei(a) de Mass (ilie) ; di mani moderne: 1210 VI kalendas septembris, traité de paix entre Marseille et Pise, rédigé dans cette dernière ville dans l'eglise de S. Pierre et translait par Etienne de Baume, notaire publique à Marseille, EE,1210 indictione XII VI kalendas semptembris (27 août),dependant du … n. 168, traité ed. Bourrrilly IXbis p. 263.
Sul verso di C di mano coeva: Pax inita inter Pisanos et Massilienses; di mani moderne:1210, Armo 2 caiss. 17 n. 108 sac L, dependant du … n. 168, Copie du traité de paix entre Marseille et Pise, rédigé dans cette dernière ville dans l'eglise de S. Pierre, l'an 1210, indictione XII, le VI de calendas de septembre (27 août), Copie du traité ed. Bourrrilly IXbis p. 263.

osservazioni:

A è una pergamena in buono stato di conservazione con una larga macchia di umidità nel lato destro che ne rende parzialmente illeggibile il testo, che si integra da B. La data segue lo stile dell’incarnazione secondo l’uso pisano. Il sigillo è andato perduto.
B è autenticata nella maniera seguente: Ego Stephanus de Balma, publicus notarius Massilien (sis) , hoc translatum de originali instrumento fideliter translatavi, non addens vel minuens aliquid s (cilicet) secundum quod in dicto instrumento originali inveni scripsi et postea perscrutatus fui et signo meo signavi (SN).

edizione:

Di E. Salvatori Boni Amici et vicini, pp. 208-212; V. L. Bourrilly, Essai sur l'histoire , in “Annales de la Faculté des Lettres d'Aix”, XIII (1920), IX bis, pp. 263-266; trascrizione manoscritta di Francesco Bonaini in Archivio di Stato di Pisa, Manoscritti Bonaini VI, 1210 agosto 27.
torna su