1226 novembre 4-23, Grasse

In nomine eterni Dei piissimi. Discretio sapientie que aguntur scriptis reservari disposuit, ne post temporum curricula oblivioni a labili hominum memoria traderentur. Ad optinendum [ igitur] memoriam et non obliviscendum desiderate confederationis vinculum, cuius publici instrumenti per secula durabilis duret actoritas, notum facien (s) tam futuris quam presentibus Raimundum Gaufridum, Bertrandum Rollandum, Raimundum de Sclanola, Augerium Raimundum de Faia et Guillelmum Longum, consules Grasse, procuratores suos et comunis Grasse, videlicet Gaucerandum Guillelmum et Petrum Martinum, mandato et consilio comunis Grasse , Pisis direxisse, ut per eos pax inter inclitam civitatem sola(a) eiusdem civitatis Pisis, videlicet gratia et non indigente in aliquo et Grassam observata diutius, cum iam ad finem pervenisset fixi terminis, firmiter firmaretur; visa quidem promissione, intellectisque promissionibus et conventionibus, et omnibus ab ipsis conventis et promissis, domino Rollando, Pisanorum Dei gratia potestati, sicut apparebant omnia per cartulam quam atulerunt, cuius tenor talis est.
In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti amen. Nos Gaucerandus Guillelmus et Petrus Martinus, procuratores consulum Grasse, pro comuni Grasse procuratorio nomine, pro consulibus Grasse, et pro ipso comuni Grasse et hominibus universis de Grassa, facimus vobis domino Rollando Rosso, Pisanorum potestati, pro vobis et pro comuni Pisano et pro civitate Pisana et omnibus Pisanis et omnibus personis Pisani districtus firmam pacem. Et convenimus pro nobis et pro consulibus Grasse et pro comuni Grasse et hominibus omnibus de Grassa eiusdemque districtus, tenere firmam et veram pacem in personis et avere, terra et aqua, vobis pro civitate Pisana, et eidem civitati Pisane et omnibus hominibus eiusdemque civitatis et districtus, et eos sanos et naufragos in personis et rebus per totam fortiam nostram salvare et deffendere et non offendere eos nec offendi facere. Et si offensio facta fuerit de personis, infra XL dies ex quo inde reclamatio facta fuerit, convenientem vindictam facere. Si vero de rebus fuerit offensio, secundum rationem et bonum usum Grasse iustitiam fieri faciemus, similiter infra quadraginta dies, nisi per reclamatorem remanserit, vel causa testium vel instrumentorum. Hoc intellecto quod de pena pro rebus ablatis vel de iniuria non teneamur facere rationem, nisi sicut supradictum est, ne suum ius amitat qui ius sibi dixerit faciendo iniuriam vel sua auctoritate aliquid capiendo. Promictimus etiam quod, si scierimus regem Aragonensem vel comitem Provincie, vel eius baiulum vel nuncium, velle offendere Pisanos, citius quam poterimus significabimus Pisanorum potestati vel consulibus et eos, si poterimus, deffendemus et adiuvabimus. Et si avere Pisanorum, quod tempore pacis Grasse vel in eius districtu fuerit, ipse rex Aragonensis vel comes Provincie, vel eius baiulus vel nuncius, vel alius pro eo abstulerit vel dampnificaverit, reddemus et emendabimus de nostro proprio comuni dampnum passis vel eis quibus ablatum fuerit, infra mensem proximum ab inquisitione facta per litteras sigillo comunis Pisane civitatis sigillatas. De avere Pisanorum quod Grasse per riveriam adductum fuerit pro vendendo, ibi tollantur denari quatuor per libram in introitu vel exitu. De mercationibus et ceteris contractibus inter Pisanos et Grassenses, Grasse habitis, Pisani Grasse, si voluerint Grassenses, conveniri possint et ad rationem cogi. Hoc tamen salvo ut super illis factis que iam preterierint, unde ratio a Pisanis contra Grassenses vel Grassense comune exigent, videlicet ab heredibus Ildebrandi de Lactis et aliis Pisanis omnibus qui cum eo erant, et omnibus aliis Pisanis, iudices Grassenses super hoc iurare debeant diffinire per rationem et bonum(b) infra quadraginta dies ex quo inde reclamatio facta fuerit, nisi ut dictum est superius remanserit. Et quod nullum sacramentum vel ordinamentum fecerint, quominus ita diffinire debeant; nec propter aliquod ordinamentum, vel preceptum, vel compagniam omittent ut non cognoscant, vel diffiniant per rationem vel bonum usum; et sententiam et laudamentum inde datum excecutioni mandabimus. Predicta vero pax et conventio debeat observari ab hodie usque ad annos sexdecim proximos. Et quod consules Grasse seu pro tempore rectores, et homines omnes Grasse et eius districtus, in toto predicto tempore donec fuerit discordia inter Pisanos et Ianuenses, vel inter Pisanos et Provenciales vel alios cum quibus Pisani cum suo districtu publice guerram habuerint, non navigabunt cum Ianuensibus vel hominibus de riveria Ianue, nec cum Provincialibus inimicis Pisanorum, vel cum eis cum quibus publice guerram habuerit, vel si forte cum eis navigando vel ipsi cum eis inventi fuerint a Pisanis vel hominibus de eorum iurisdictione vel districtu, tunc predicta pax sive conventio in nullo patrocinetur Grassensibus illis vel hominibus de eorum districtu vel iurisdictione qui cum eis navigando inventi fuerit, vel quos ipsi secum receperint ad navigandum quecumque fuerint, sive pauci, sive plures. Et quod Grassense vel homines de eorum districtu avere Ianuensium vel hominum eorum riberie vel Provincialium, cum secum portabunt et habebunt, non facient suum nec pro suo deffendent in aliquo modo vel in aliquo casu contra Pisanos vel homines eorum districtus, set tunc Pisanis et hominibus Pisani districtus manifestabunt, et eis aliquo modo non contradicent, et propterea pax vel conventio in nullo rumpatur et vicietur. Et quod in Civita Vechia et ab inde versus Pisas bladam non accipient pro defferendo alicubi, nisi pro defferendo Pisas vel Grassam, tantum videlicet quantum voluerint; ita quod de Grassa de ipsa blada extrahi non debeat. Et quod in prima andata quam hoc anno et singulis annis de cetero fecerint in Maremam pro blada, quocumque ligna fuerint, ad portum Pisanum venient, et potestati vel rectoribus vel consulibus qui pro tempore tunc erunt eorum adventum significabunt, et, si ei vel eis placuerit, Pisas inter duos pontes ipsam bladam defferent et vendent. Et quandocumque et quotienscumque galea vel galee Pisanorum Grassenses cum eorum ligno vel lignis bladam defferentem invenerit vel invenerint, liceat Pisanis eos cogere venire ad vendendum Pisas inter duos pontes, nec propterea pax vicietur, quia sic est actum in hac pace. Et quod salem in aliquo eorum navigio non defferent a Portu Veneris usque Pisas, nisi Pisas tantum. Et si forte, quod absit, aliquod predictorum non fuerit observatum ut dictum est, propterea pax non runpatur, et id quod non fuerit observatum, infra viginti dies ab inquisitione facta proinde emendetur. Insuper iuramus quod consules de Grassa et consilium dederunt nobis parabolam pacem vobiscum componere, et eam pacem quan vobiscum componemus firmam tenere promiserunt. Et infra quindecim dies ex quo Grasse reversi fuerimus, consules Grasse iurare faciemus hec omnia et quod, consules Grasse unum hominem in publica contione super animam populi iurare facient istam pacem et omnia firma tenere, et quod ipsi consules non recipient consulatum, vel rectores seu dominatorem qui hoc idem non iuret, nec illi alios et sic observetur usque ad completum terminum infrascripte pacis; veruntamen ex quo unus homo semel super animam populi, ut dictum est, iuraverit non teneantur postea rectores sive consules sive dominus qui pro tempore fuerint in Grassa alium hominem super animam populi iurare facere predicta pacem. Et nuncium et litteras vobis mittemus qui iuret quod consules et homo super animam populi sic iuraverunt. Actum Pisis, in consilio in domo filiorum quondam Ferrantis, presentibus Ranuccino Bernat, Iacobi Albith (onis) Caldere, Lamberto Galli et Leone Galgani, testibus ad hec rogatis, anno Domini MCCXXVII, indictione XV, idus octubris.
Visa quidem predicta promissione et visis et intellectis omnibus a predictis consulibus Grasse, predicta omnia bono animo approbantes, universa et singula firma tenere et observare et facere observari promiserunt, ut firmius potest intelligi, et sic in consilio et in capitulo comunis Grasse , de mandato et voluntate consiliatorum iuraverunt super sancta Dei evangelia atendere et facere firmiter observari, ut apparebat per notulam Bertrandi de Sclannola notarii, anno predicto Domini, die quarto novembris. Iuraverunt etiam hoc idem electi iam consules Malvicinus Petrus Gascus, W (illelmus) Squirpus, Gaiolus, Raimundus Audricus, et sic omnia fieri voluerunt. Item die XI predicti mensis novembris, in ecclesia beate Marie, in presentia Perrini de Digna, Bernardi, civium Pisis, in publica contione, super animam populi Grasse, Grassensium mandato et voluntate, iuravit Pettavinus quod, ut predictum est, ab ipsis omnibus atenderetur et observaretur. Item eodem mense et anno, die festi sancti Clementis, in capitulo comunis Grasse, coram Perrino de Digna et Bernardo, civibus Pisis, et Raimundo Calveria, et me Guillelmo Bertrando, iuravit Bertrandus Martinus pacem et omnia observare.
Ego Guillelmo Bertrando, sacri palatii notarius, hoc instrumentum rogatus scripsi et hoc meo signaculo (SN) confirmavi.